Er is de laatste tijd weer veel te doen over ons nieuwe ontslagrecht (per 1 juli 2015). Wat mij betreft allemaal negatieve energie. Iedere VSO (vaststellingsovereenkomst) is er één te veel. Focus liever op employabiliteit. Daar worden mensen én organisaties gelukkig van!

Employabiliteit is ‘het vermogen van werknemers om hun werk te behouden of nieuw werk te verkrijgen op de interne of externe markt’. Dat geeft zekerheid en biedt perspectief in een onzekere en snel veranderende arbeidsmarkt, zeker op hoger niveau. Maar omdat het om een vermogen gaat, moet je er per definitie energie in stoppen om het op peil te houden en te ontwikkelen. En dat doen de meesten maar mondjesmaat, vooral als het ze goed gaat, en steeds minder naar mate ze ouder worden. Terwijl het juist dan harder nodig is.

Daar ligt dus een behoefte van de werknemer waarop werkgevers kunnen inspelen; zeker tijdens, maar vaak ook nog aan het eind van de rit. Wat houdt ze dan tegen? Als het allemaal nog lekker loopt, dan speelt vaak toch de vraag ‘Investeren we niet te veel in onze managers, stel je voor dat ze vertrekken?’. En daarop is volgens mij maar één goed antwoord: ‘Stel je voor dat je te weinig in ze investeert, en ze vertrekken niet!’.

En als het op enig moment niet meer loopt. Waarom dan direct overgaan tot ontslag in plaats van nog even verder te investeren in een soepele overgang naar een andere organisatie? Ik denk uit onzekerheid. Het feit dat iemand niet langer past binnen de organisatie – of vice versa – wordt nog te vaak gevoeld als falen, door beide kanten. Die onzekerheid voedt de behoefte aan extra controle en het beheersen van risico’s. En ontslag lijkt dan de grootste zekerheid te geven over kosten en timing.

Wat die kosten overigens ook mogen zijn. Want het faciliteren van een overstap blijkt niet alleen vaak voordeliger – zowel financieel als emotioneel, en zeker als mensen al langer in dienst zijn – dan ontslag. Het past ook veel beter binnen ons streven naar duurzaam werkgeverschap én je houdt er een betere relatie aan over. Je hebt nou eenmaal nooit te véél vrienden in deze wereld.

Mijn advies: zie het vertrek van iemand uit de organisatie als een kans, voor beide partijen. Een mogelijkheid om te kapitaliseren op wat gezamenlijk aan kennis, ervaring en relaties is opgebouwd. En laat het nou mijn vak zijn om mensen en organisaties te helpen die kansen voor te bereiden en te benutten …zodat het past.